'Ik heb de bank aan de kant geschoven", zei ze. "Dan kan je er goed bij. Moet ik de ramen nog even afnemen voor je aan de gang gaat?" Ik zweeg. Dat was natuurlijk niet de bedoeling. Mijn fotoproject over het straatleven vanuit de huiskamers van de bewoners van Thesinge moest zo naturel als mogelijk zijn. Geen opzij geschoven gordijnen, geen opgetrokken luxaflexen, geen tijdelijk op de grond geparkeerde kamerplanten. Gewoon zoals het was. "Zet maar terug. En laat de ramen maar zoals ze zijn", antwoordde ik. "Ik fotografeer het zoals het is."

1. De camera
In 2008 bracht Apple de eerste mobiele telefoon uit die meer was dan alleen een telefoon: de iPhone 3G. Je kon er ook mee internetten. En fotograferen. Ik was nooit een fotograaf geweest. Vond het teveel gedoe: altijd camera en lenzen mee om foto's te maken. De iPhone veranderde dat. Ik had geen ervaring met spiegelreflexcamera's, geen verstand van lenzen en geen weet van diafragma's, witpunten en scherptediepte. Maar ik had mijn telefoon altijd bij me en leerde te kijken met oog voor compositie, kleurstelling en vlakverdeling. Ik had hem bij mij op de momenten dat ik hem nodig had: voor het vastleggen van een mooie zonsondergang, een prachtig landschap of een fraai detail. Het was het begin van een nieuwe hobby: fotograferen.

2. De fotowandeling
Ze zaten al op me te wachten, in het café bij het Waterlooplein. Tien mensen die ik nooit eerder in het echte leven ontmoet had maar die ik al tijden virtueel kende via mijn sociale netwerk. Ik ging zitten, nam een slok van m'n koffie en luisterde. "Het is de bedoeling dat we door de buurt hierachter lopen en over een uur hier terug zijn met een serie foto's van opmerkelijke dingen die we op straat zien." Tien minuten later vertrokken we. Ik sjouwde achter Annette aan, buurtbewoonster en organisator van de wandeling. Niet gehinderd door enige gène fotografeerde ze iedereen die haar tegemoet kwam. Ik keek om me heen en zag in de glinstering van de zon een stenen plantenbak met een verdorde plant erin. Op de rand stond een leeg blikje cola. Fotograferen is zien, mompelde ik. En ik nam een shot van boven. Een mooi stads stilleven in een piepklein straaltje zonnelicht.

3. De start/stop momenten
We reden door de kale, zwarte vlakte. Het druppelde nog wat na en er stonden stevige plassen op het land. Het zou niet lang meer duren voor de duisternis definitief in zou zetten. 'Stop!", zei ik. "Hier moet ik een foto van maken". "Maar we rijden net weer", zei ze. "Had je hem net niet kunnen maken?". "Dat was net, dit is nu", zei ik en maakte m'n autoriem los. Ze zuchtte en trapte op de rem. Ik deed de deur open en liep een meter of wat terug. Ik pakte m'n telefoon en opende de camera-app. Portret-modus: ik kon er niks mee. Landschapfoto's maak je met een liggende, horizontale camera. Andere foto's ook eigenlijk. Ik kon niet anders. Ik keek op het scherm. De zwarte vlakte met de diepe plassen zag er donker, haast onheilspellend uit. Wrede Noord-Groninger klei. Ik kantelde de camera wat voorover. Minder lucht, meer grond, daar ging het om. Mooi!

4. De fotoclub
De eerste dinsdag van de maand. Fotoclub. Ik moest me haasten. Ik zette m'n foto's op een stickie, stopte m'n telefoon in m'n broekzak en sprong op de fiets. Tien minuten later namen we de agenda door. Binnenkort een avond met een onderwater-fotograaf. Leuk! Tenminste: als je wel es met speciale camera's zou willen werken. Mijn iPhone kon ik wel thuis laten, die kon dat niet.

Gelukkig was ik geen notulist deze keer. Had het zo al druk genoeg. Al met al waren we een uur verder voordat m'n favoriete onderdeel begon. Foto's kijken. En commentaar geven. Niks leukers dan dat. Zien wat de anderen hadden geschoten deze maand, met hun digitale camera's. Ik kon nauwelijks een glimlach onderdrukken. Ze maakten mooie foto's, daar niet van. Maar de shock was groot, die eerste keer dat ik m'n met de iPhone genomen zwartwit foto's liet zien. Dat hadden ze niet verwacht. Nu wisten ze wel beter. Lieten ze soms hun semi-profi spullen thuis. En maakten ze foto's met hun mobiele telefoons. Ging net zo goed eigenlijk.

5. De publicatie
Timing, daar ging het om. Rond een uur of negen 's morgens openden de Europeanen hun computers en surften naar hun favoriete foto-websites. Flickr, Instagram, en tegenwoordig steeds vaker 500px en Eye'em. Nu was het tegen elven 's avonds. Koffietijd voor de Amerikanen aan de westkust. Goed voor een eerste check van nieuw geplaatste foto's. Ik opende de Photos app op m'n iMac en doorliep voor de zoveelste keer m'n selectie van favoriete foto's die voor publicatie in aanmerking kwamen. Welke zou ik kiezen? Keuzestress! Elf uur, aarzeltijd. Hop, het werd de eerste. De beste. Nou ja, in elk geval: de nieuwste. Ik sleepte hem naar het bureaublad en uploadde hem naar 500px. Nu was het wachten op de 'Likes' en het commentaar. Altijd spannend.

Ton Ensing